Các giống cà phê mới trẻ hóa nghề trồng trọt ở Tây Bắc Việt Nam

Gần đây, CIRAD đã trình bày thành quả của 5 năm nghiên cứu các giống cà phê tại Việt Nam tại Đại sứ quán Pháp ở Hà Nội trước Đại sứ, Ngài Nicolas Warnery, các tổ chức đối tác Việt Nam và đại diện khu vực tư nhân *. Hiện đã có các giống Arabica mới, nhằm trẻ hóa việc trồng cà phê ở Tây Bắc Việt Nam.

Pierre Marraccini, một nhà nghiên cứu của CIRAD chuyên về cà phê cho biết: “Việc trồng cà phê ở Việt Nam đã có từ khoảng ba mươi năm. Đến năm 2025, một nửa trong số 20.000 ha cà phê ở Tây Bắc Việt Nam sẽ phải được tái canh.

Từ năm 2017, CIRAD đã làm việc với các tổ chức nghiên cứu của Việt Nam và Châu Âu để trồng thử nghiệm các giống cà phê Arabica mới (lai F1) tại vùng núi tỉnh Sơn La và Điện Biên (dự án BREEDCAFS H2020). Những giống mới này, ban đầu được lai tạo và phổ biến ở Trung Mỹ, sẽ cho phép ngành cà phê Việt Nam thích ứng với biến đổi khí hậu và nâng cao chất lượng cà phê.

Các giống được thử nghiệm được chọn để trồng trong các hệ thống nông lâm kết hợp, bao gồm hỗn hợp cây trồng và cây trong các ô. Pierre Marraccini giải thích: “Những cái cây này cung cấp bóng mát cho cây cà phê, tái tạo các điều kiện mà cà phê đã từng phát triển trong vùng xuất xứ của nó, và đây là một tài sản trong bối cảnh biến đổi khí hậu gần đây”. Nông lâm kết hợp cũng làm tăng độ phì nhiêu của đất và giúp duy trì đa dạng sinh học, thu giữ carbon và cắt giảm sử dụng đầu vào. Đối với người sản xuất, nó cũng cung cấp thêm thu nhập từ gỗ hoặc quả do cây tạo ra.

Clément Rigal, một nhà nghiên cứu của CIRAD chuyên về nông lâm kết hợp cho biết: “Các giống lai F1 Mundo Maya H16, Centroamericano H1 và Starmaya luôn cho năng suất cao trong điều kiện che phủ nông lâm kết hợp, trong khi Catimor năng suất giảm”, Clément Rigal, một nhà nghiên cứu của CIRAD chuyên về nông lâm kết hợp, cho biết tại buổi thuyết trình ngày 6/6 tại Đại sứ quán Pháp. “Các giống mới phần lớn phù hợp với vùng Tây Bắc Việt Nam và đặc biệt là các vùng núi. Chúng có sức sống mạnh hơn Catimor và cho ra cà phê ngon hơn.”

Tiếp theo là phần trình bày kết quả với 5 mẫu cà phê được thu hoạch từ các lô trồng thử nghiệm ở Sơn La vào năm 2018. “Nhờ hương vị của chúng, những giống cà phê này có tiềm năng đáng kể để nâng cao chất lượng cà phê sản xuất ở Tây Bắc Việt Nam” Paul Le, Phó Giám đốc Trung tâm Bán lẻ, người đã đặc biệt đến từ Thành phố Hồ Chí Minh để nếm thử các loại bánh mới.

Đối với ông Đào Thế Anh, Phó Chủ tịch VAAS (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam), “Đây là cơ hội lớn để chúng tôi thay thế các giống cà phê cũ bằng các giống cà phê lai mới do CIRAD phát triển”. Ngoài chất lượng cốc tốt hơn, giống mới cũng đảm bảo giá cả công bằng hơn cho người sản xuất.

Kinh phí cho việc giới thiệu và giám sát các giống mới này đã được Liên minh Châu Âu cung cấp thông qua dự án BREEDCAFS (từ năm 2017 đến năm 2022), và bởi Liên minh Châu Âu và AFD thông qua dự án ASSET (tính đến năm 2021).

Các đối tác Việt Nam tại buổi giới thiệu bao gồm:

• NOMAFSI (Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Miền núi phía Bắc)
• AGI (Viện Di truyền Nông nghiệp)
• VAAS (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam)
• ECOM / SMS (Hồ Chí Minh)
• DETECH (Sơn La)
• Phúc Sinh (Sơn La)